نام بازی: دوز
نام محلی: قُوندوم، گِشدیم
اهداف کلی: یادگیری ترسیم و اعداد، پرورش هوش و اندیشه و قدرت پیش بینی
اهداف جزئی: تمرکز حواس و انجام مسابقه سالم
تعداد بازیکن: 2 نفر
سن بازیکنان: محدودیتی ندارد
ابزار لازم: 4 مهره سفید، 4 مهره سیاه، یک برگ مقوا و یک قلم
محوطه بازی: یک اتاق
شرح بازی:
ابتدا در روی یک برگ مقوایی شکل مربوط به بازی را با قلم (یا روی زمین با گچ) رسم می کنیم.
هر دو بازیکن دارای 4 مهره ی مشابه با رنگهای متفاوت دارند. به قید قرعه، یکی از آنها با قرار دادن یکی از مهره هایش در نقطه ی مرکزی مربع (اگر با تجربه باشد) که برتمامی خطوط تسلط دارد، بازی را شروع می کند و نفر دوم مهره ای را در یکی از گوشه ها (اگر با تجربه باشد) که از لحاظ موقعیت مکانی در درجه دوم است می گذارد و دوباره نفر اول در یکی دیگر و از گوشه ها و ...
این بازی به همین نحو ادامه می یابد، تا هر دو، 3 مهره ی خود را در محل های تلاقی خطوط کاشته باشند و پس از آن، هر کدام در نوبت خود، با جابجا کردن همان مهره ها، سعی می کند که هر 3 مهره ی خود را در یک خط مستقیم ردیف کند یا بچیند و همچنین با قرار دادن مهره خود به عنوان مانع بروی نقطه ای که حریف را از تکمیل ردیف رو به اتمام ناتوان کند.
در این بازی هر کدام با تکمیل نمودن هر ردیف، یک امتیاز می گیرد و در پایان، بازیکنی که تعداد امتیازاتش را به حدی که تعیین کرده اند برساند برنده ی بازی است.
نوع دیگر این بازی که قدری پیچیده است، روی این شکل اجرا می شود، هر کدام 11 مهره ی مشابه با رنگهای متفاوت دارند که به ترتیب هر کدام مهره را در نقطه ای می کارد و ... و هر کدام بتواند ردیف 3 تایی را تکمیل کند حق دارد یکی از مهره های حریف را از روی نقاط صفحه ی بازی برداشته و کنار گذارد.
بازی ادامه می یابد و هرگاه یکی از آنها تعداد مهره هایش به 7 برسد برای اینکه از جذابیت بازی کاسته نشود ادامه ی بازی و حرکت مهره با او خواهد بود. این حرکت محدود به یک پله نیست و حتی می تواند، ردیف ناقصی را تکمیل نماید. در خاتمه بازیکنی که فقط 2 تا از مهره هایش باقی مانده باشد، بازی را باخته است.
لازم به ذکر است وقتی که مهره ها مرحله ی گذاشتن (قوندوم) را سپری کردند بایستی با جابجایی آنها (گشدیم) بازی را انجام و ادامه داد که فقط یک پله یا مقطع امکان پذیر است.
نکات:
این بازی را در دو دسته ی 2 یا 3 نفره نیز می توان با مشاوره اجرا کرد.
در بعضی مناطق مانند توابع هشترود به جای 11 مهره با 12 مهره بازی می کنند که در زبان محلی به آن «اُن ایکی دوز» می گویند.
نتیجه بازی: از آنجایی که این بازی مانند شطرنج می باشد، فعالیت ذهنی بازیکن را در زمینه های برنامه ریزی و آمادگی دفاعی افزایش می دهد.